Sembolik Oyun Nedir?
Sembolik oyun, çocuğun hayal gücüne ait unsurlar ve semboller taşıyan bir oyun türüdür. -Mış gibi oyun ya da yap-inan oyun olarak da adlandırılan bu oyunda çocuk bir nesneyi başka bir nesne yerine kullanabilir ya da rol canlandırması yapabilir.
Kaşığı telefonmuş gibi kulağına götürme, bir şey yiyormuş gibi yapma ya da oyuncak bebeği besleme gibi oyun davranışları sembolik oyun olarak değerlendirilir. Bebeğin oyuncakları keşfetmesi ile adımları atılan sembolik oyun zamanla gelişir ve daha kapsamlı ve detaylı bir hale gelir. 2 yaş civarında çocuk, bir nesneyi başka bir nesne yerine kullanabilir. 4 yaşına geldiğinde ise akranlarıyla birlikte sosyal bir oyun oluşturup rol canlandırması yapabilir.
Sembolik Oyunun Önemi
Sembolik oyunun sosyal-duygusal becerileri desteklediği, yaratıcılık, hayal gücü, dil, yürütücü işlevler ve zihin kuramı gibi bilişsel becerilere önemli katkısı olduğu bilinmektedir.
Siz de yetişkinler olarak doğumdan itibaren bebeğinizle etkileşim kurarak ve ona gerekli uyaranları sağlayarak sembolik oyun becerilerini geliştirmesine yardımcı olabilirsiniz. Bebeğinize kitap okuyabilir, oyuncaklar ve materyaller sunabilirsiniz. 2 yaştan itibaren ise çocuğunuzun gelişmekte olan sembolik oyun becerilerine destek olmak için -mış gibi yapacağınız canlandırma oyunları oynayabilirsiniz.
Sembolik Oyun Becerilerini Desteklemek için İpuçları
0-1 Yaş
– Bebeğinizle konuşarak ve onun çıkarttığı seslere yanıt vererek iletişim kurmanın ilk adımlarını atabilir, karşılıklı iletişimi teşvik edebilirsiniz.
– Bebeğinize ninni ve şarkı söyleyebilir, müzik dinletebilirsiniz.
– Bebeğinize yaşına uygun düzeyde kitaplar okuyabilir ve resimleri birlikte inceleyebilirsiniz. Bu şekilde bebeğinizin dil ve bilişsel becerilerinin gelişmesine ve kitaplara aşina olmasına yardımcı olabilirsiniz.
1-2 Yaş
– Ce-ee ve el çırpma oyunları oynayabilirsiniz.
– Şarkı ve tekerleme söyleyebilirsiniz.
– Farklı şekil ve boyutlarda, çeşitli renklerde oyuncaklar sunabilirsiniz.
– Bebeğinizle çevrenizde gördüğünüz şeyler ve tanıdığı kişiler hakkında bol bol konuşarak gelişimini destekleyebilirsiniz.
2-3 Yaş
– Çocuğunuzla karşılıklı olarak canlandırmalar yaparak rol yapma oyunlarını teşvik edebilirsiniz. Yaratıcılığınıza bağlı olarak canlandıracağınız rolleri, oyunun temasını belirleyebilirsiniz. Örneğin, marketçilik, evcilik gibi temalar belirleyebilir ya da arkadaşını ziyaret etmek, bahçeye ağaç dikmek gibi olayları canlandırabilirsiniz.
– Canlandırma oyunları için kuklalar veya pelüş oyuncaklar kullanabilirsiniz.
Yararlanılan Kaynaklar
Dost-Gözkân, A., Kafescioğlu, N., & Tahiroğlu, D. (Ed.). (2017). Gelişim psikolojisi ve terapi perspektifinden oyun. İstanbul: Özyeğin Üniversitesi Yayınları.
Frost, J. L., Wortham, S. C., & Reifel, S. C. (2012). Play and development. New York: Pearson.
Çocuğunuzun gelişimini takip etmek ve gelişimi destekleyici daha fazla öneriye ulaşmak ister misiniz? Hemen Kidzi Online Gelişim Değerlendirmesi randevunuzu alın, çocuğunuzun gelişim yolculuğunu destekleyin.
Cansu Gökbalkan
Uzman Gelişim Psikoloğu